Thiết kế ấn tượng của đầu CD Esoteric K-01XD lại một lần nữa cho thấy khả năng cải tiến công nghệ cũng như sự tập trung hướng đến chất âm tốt nhất của Esoteric là như thế nào.
Rất hiếm có thương hiệu âm thanh nào giống như Esoteric. Đây là một công ty được điều hành hoàn toàn bởi các kỹ sư giống như Accuphase, nhưng với tiềm lực tài chính mạnh hơn nhiều. Đứng đằng sau họ chính là TEAC – một trong những tập đoàn lớn nhất Nhật Bản. Sở dĩ phải nhắc đến điều này bởi nếu thiếu đi dù chỉ một trong hai yếu tố, chúng ta sẽ không thể thấy được các sản phẩm của Esoteric giống như hiện nay: với sự chính xác tuyệt đối, sở hữu những công nghệ tiên tiến nhất và coi giá thành không phải là một rào cản.
Các thiết bị của Esteric tập trung vào hai mảng chính: Nguồn phát digital với trọng tâm là đầu đĩa SACD, thứ hai là ampli. Ở thời điểm hiện tại, Esoteric là một trong 3 thương hiệu duy nhất vẫn còn sản xuất đầu SACD và theo đánh giá của nhiều người, đầu đĩa của Esoteric vẫn là tốt nhất. Nhìn chung, phổ sản phẩm của họ khá rõ ràng và có thể chia ra làm nhiều cấp độ, tính từ cấp thấp nhất lên cao sẽ là 07, 05, 03, 02 và 01. Đầu đĩa SACD K-01XD chính là ở vị trí gần như cao cấp nhất. Sở dĩ chỉ gọi là “gần như” bởi Esoteric vẫn còn dòng đầu bảng Grandioso.
Giới thiệu về đầu đĩa Esoteric K-01XD
K-01XD cùng với K-03XD hiện là 2 thiết bị mới nhất trong danh sách sản phẩm của Esoteric. Đây là đầu đĩa SACD với 3 cổng đầu vào digital, 2 cổng đầu ra và có khả năng kết nối với bộ đếm xung ngoài, chẳng hạn như G01X.
Thiết kế của Essoteric K-01XD nhìn chung ở mức trên trung bình so với phân khúc cao cấp và là ví dụ cho thấy một thiết bị high-end nên được làm như thế nào. Toàn bộ thân máy được làm bằng nhôm, với kích thước đồ sộ, có chân chống rung ở dưới cùng tấm mặt đỉnh có thể tháo được, được trang bị bộ cơ Atlas VRDS-Altas phiên bản mới nhất, cũng như áp dụng mạch DAC độc quyền có tên Master Sound. Tất cả những yếu tố này kết hợp với nhau tạo thành một sản phẩm phi thường.
Chiếc đầu đĩa này có thể chơi được đĩa CD và SACD, thế nhưng không chạy được các đĩa DVD-R có chứa file PCM hoặc DSD. Sở dĩ cần nhắc đến điều này vì những đĩa như vậy thường chơi được trên đầu của Accuphase và McIntosh, sử dụng bộ cơ D&M, đồng nghĩa với việc chúng cũng có thể chơi trên đầu đĩa của Denon và Marantz.
Chi tiết kỹ thuật
Mọi đầu đĩa trên thị trường hiện nay đều có hai module chính: bộ cơ và mạch DAC. Và từ hai module này, các chức năng khác mới được thêm vào. Đối với Esoteric, cả hai đều là thiết kế độc quyền và được phát triển từ một nền tảng rất vững chắc, trước cả khi đầu đĩa K-01XD được lên ý tưởng.
VRDS-Atlas là tên bộ cơ được sử dụng trên đầu đĩa K-01XD. Cụm từ VRDS là viết tắt của Vibration-Free Rigid Disc-Clamping System. Chỉ từ cái tên cũng có thể thấy đây là một bộ cơ vật lý rất chắc chắn và đồ sộ dành cho các đĩa CD/SACD. Ở bộ cơ này, đĩa sẽ được cố định bằng một cục chặn đĩa chèn ở trên. Cơ chế này được Esoteric sử dụng lần đầu ở đầu đĩa P-0 năm 1997.
Tuy nhiên, tính năng này không được biết đến rộng rãi thông qua sản phẩm của Esoteric mà là từ các đầu đĩa 860 và 861 của Wadia. Thương hiệu Mỹ này đã mua lại bộ cơ và thêm vào các linh kiện của mình, nhưng về cơ bản nó vẫn chính là bộ cơ được Esoteric sử dụng. Năm 2013, TEAC công bố phiên bản bộ cơ mới – VRDS-NEO. Kể từ đó đến nay, thương hiệu Nhật này chỉ cung cấp các bộ cơ tầm trung cho các hãng khác như dCS, trong khi các bộ cơ tốt nhất chỉ có thể tìm được trên sản phẩm của họ.
Cuối năm 2014, một phiên bản cải tiến của bộ cơ VRDS lại được giới thiệu, lấy tên là VRDS-Atlas. Đây vẫn là bộ cơ cho đĩa SACD, nhưng giờ đây được thiết kế chắc chắn hơn, với cục chặn nặng hơn, sử dụng motor chổi than mới cùng các linh kiện chất lượng cao hơn. Nó được sử dụng cho series Grandioso cũng như hai sản phẩm đắt giá nhất của dòng cơ bản – K-01XD và K-03XD.
Yếu tố thứ hai làm nên đầu đĩa Esoteric là mạch DAC. Hãng không sử dụng chip DAC có sẵn trên thị trường mà tự thiết kế DAC riêng, sử dụng các điện trở rời hàn trên bề mặt bảng mạch. Giải pháp này thường được thấy ở các thương hiệu audio cao cấp như Ring DAC của dCS, Discrete DAC của MBS hay R2R DAC của totalDAC. Chúng có vài điểm chung không chỉ về mặt thiết kế mà cả về chất âm. Ngoài việc sử dụng phần mềm FPGA (Field-Programmable Gate Array) để kiểm soát việc ngắt/mở điện trở, chúng về cơ bản được thực hiện rất khác nhau – dCS thường dùng mạch delta-sigma 6-bit, trong khi các hãng còn lại tập trung vào mạch multi-bit. Mạch Master Sound Discrete của Esoteric là mạch 64-bit nhưng được kiểm soát bởi module delta-sigma. Nó có thể giải mã tín hiệu PCM với chất lượng lên đến 32-bit/768kHz và DSD512.
Các tài liệu do Esoteric công bố cho thấy mạch DAC được làm khá đơn giản, chỉ gồm 32 thành phần, nhưng lại được kiểm soát bởi một thuật toán khá tinh vi khiến quá trình chuyển đổi diễn ra cực kỳ chính xác. Hãng cũng chỉ ra rằng đầu ra của thiết bị cũng áp dụng các giải pháp độc quyền, chẳng hạn mạch buffer dòng lớn có tên là HCLD (High Current Line Drive) với thời gian tăng dòng diễn ra cực nhanh. Mạch buffer này có thể tăng dòng lên mức tối đa, có thể giúp đầu đĩa phối ghép với ampli của hãng mà không cần lo đến các vấn đề như trở kháng, giải pháp này được gọi là ES-Link.
Bên cạnh các chi tiết kỹ thuật, thiết kế bên ngoài của đầu đĩa K-01XD cũng rất ấn tượng. Thân máy được làm từ các tấm nhôm khá dày, kết hợp với một tấm théo dày khoảng 5mm được gắn ở chính giữa máy để ngăn cách bảng mạch audio khỏi mạch nguồn. Vị trí của tấm thép ở tầm khoảng 1/3 chiều cao thiết bị, với bảng mạch audio và bộ cơ gắn ở trên đỉnh trong khi mạch nguồn nằm ở dưới đáy.
Đầu đĩa này được đặt trên 3 chân chống rung, 2 ở phía trước và 1 ở phía sau, các chân này đều là chân Finite Elemente, sử dụng thiết kế độc quyền của Esoteric. Trong hộp phụ kiện, ta cũng tìm thấy các miếng đệm nhỏ dùng để nhét ở dưới để không làm xước bề mặt nơi đầu đĩa được đặt lên.
Với kích thước 445 × 162 × 438mm cùng khối lượng 31kg, đầu CD K-01XD thực sự rất nặng. Bên trong cỗ máy, ta có thể thấy 4 biến áp nguồn xuyến làm nhiệm vụ cấp điện cho bộ cơ, mạch DAC kênh trái, mạch DAC kênh phải và bảng mạch digital (bao gồm cả mạch logic). Mạch cấp nguồn sử dụng bộ nguồn điều chỉnh điện áp hồi tiếp thấp vốn được phát triển cho dòng Grandioso. Ở mạch nguồn, có tổng cộng 71 tụ điện với tổng điện dung lên đến 1,850,000 μF.
Cũng giống như các đầu đĩa cao cấp khác của Esoteric, các nguồn phát digital ngoài cũng có thể kết nối với đầu K-01XD. Tín hiệu từ chúng, cũng giống như tín hiệu từ đĩa CD, sẽ được nâng tần số lấy mẫu lên 32-bit/768kHz hoặc chuyển sang DSD, hay giữ nguyên ở định dạng cơ bản. K-01XD cũng là một trong những đầu đĩa hiếm hou có thể giải mã được tín hiệu DSD.
Điều khiển đi kèm máy là điều khiển RC-1333. Có thể thấy nó được làm khá ấn tượng, phần thân được làm bằng nhôm, cầm khá nặng tay. Các nút được bố trí ở hai mặt để đảm bảo sự tiện lợi, với các nút thường dùng ở mặt trên trong khi các nút ít dùng hơn sẽ ở mặt dưới.
Kết luận
K-01XD là một trong những đầu đĩa CD/SACD tốt nhất xuất hiện trên thị trường ở thời điểm hiện tại. Đẳng cấp của nó có thể sánh ngang với dCS hoặc Accuphase, hay thậm chí còn tốt hơn. Các công nghệ như bộ cơ VRDS-Altas, mạch DAC FPGA 32 thành phần hay công nghệ ES-Link góp phần đảm bảo khả năng đọc đĩa cực kỳ chuẩn xác cũng như đem đến chất lượng âm thanh hay nhất. Thiết kế quen thuộc, đâm chất Esoteric cũng là một điểm nhấn, với vẻ đẹp rất ấn tượng, xứng đáng với giá trị cũng như vị trí của chiếc đầu đĩa này trên thị trường hiện nay.
Nguyễn Hào
