Việc tìm đúng vị trí loa trong hệ thống đa kênh có thể đem đến hiệu quả rất tích cực. Trong phần này chúng ta sẽ tìm hiểu về vị trí của loa trung tâm và loa trước.
Bên cạnh chất lượng của loa, ampli, nguồn phát và dây dẫn, vị trí đặt loa cũng có ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng của hệ thống âm thanh. Đối với bất cứ hệ thống nào, dù là hai kênh hay đa kênh, loa sẽ đặt ở những điểm ngọt và bản thân chính phòng nghe cũng được xử lý âm học một cách hoàn hảo để có được những màn trình diễn tuyệt vời nhất.
Trong một hệ thống đa kênh, những loa quan trọng nhất thường là loa trung tâm và hai loa trước. Đây là những loa chiếm vai trò chủ đạo trong việc tái hiện lại phần thoại hay âm nhạc trong phim. Tuy nhiên, để hệ thống phát huy được hết hiệu quả của mình, ngay cả những loa surround và subwoofer cũng cần phải được đặt ở những vị trí tối ưu nhất.
Trong loạt bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về vị trí đặt của từng loại loa trong hệ thống đa kênh cũng như những vấn đề mà người sử dụng thường gặp phải trong quá trình tìm kiếm vị trí tối ưu của chúng.
Loa trung tâm
Trong một hệ thống đa kênh, loa trung tâm rất quan trọng. Chúng là loa chính, phụ trách các đoạn hội thoại trong phim. Do đó, nếu muốn trải nghiệm phim thật trọn vẹn, chúng ta cần tìm một vị trí hợp lý cho loa này.
Vị trí lý tưởng cho loa center thường là ở vị trí trục giữa của màn hình TV, ngay phía trên hoặc phía dưới màn hình. Thông thường mọi người sẽ đặt loa phía dưới, nhưng điều này còn phụ thuộc vào độ cao của vị trí đặt màn hình và vị trí nào phù hợp cho việc đặt loa center.
Một điều cần lưu ý là không nên đặt loa center quá xa màn hình, nếu không người nghe sẽ không cảm thấy âm thanh đi liền với hình ảnh nữa. Điều này sẽ khiến âm thanh kém tự nhiên hơn và tác động không tốt đến những gì cảm nhận được. Lý tưởng nhất là vị trí ngồi xem phim cũng đối diện màn hình TV, như vậy loa center sẽ chĩa thẳng về phía người nghe.
Vị trí đặt loa ở phía trên hay dưới màn hình không quan trọng bằng tương quan giữa vị trí với tai người nghe. Tốt nhất tweeter của loa nên ở cùng độ cao với tai khi người nghe đã yên vị tại chỗ ngồi. Lý do là vì các tần số cao sẽ mang hướng tính cao hơn. Ở loa bookshelf hay loa sàn đứng, thông thường tweeter sẽ được đặt phía trên loa woofer. Tuy nhiên, đối với loa center, độ cao của woofer và tweeter thường là bằng nhau.
Nếu không thể đặt loa ở vị trí cao ngang bằng tai, hãy cố gắng nghiêng góc loa một chút để tweeter có thể chĩa thẳng về tai người nghe. Lý tưởng nhất là tweeter của loa center đặt ở cùng độ cao với tweeter của hai loa trước bởi nó sẽ giúp âm thanh từ ba loa trở nên nhất quán hơn. Tuy nhiên, điều này thường rất khó để đạt được.
Ngoài ra, vị trí đằng sau TV cũng là vị trí cần phải tránh, đặc biệt là trong trường hợp loa được đặt phía trên TV. Trong trường hợp ấy, âm thanh sẽ bị “va đập” vào TV trước khi đến tai người nghe và có thể ảnh hưởng lớn đến trải nghiệm của người nghe.
Các công cụ như giá treo tường, tủ kệ có thể sử dụng để đặt loa, chỉ cần đảm bảo nơi đặt loa vững chãi, có bề mặt phẳng. Nếu cần, người dùng có thể làm hẳn kệ riêng chỉ để đặt TV và loa center. Nhìn chung, đôi lúc loa center lại là loa khó để tìm vị trí nhất.
Thông thường, loa để làm loa center thường sẽ rộng về bề ngang, điều này cho phép loa “khớp” chiều rộng của màn hình TV để trải âm thanh rộng và đều hơn. Mặc dù người dùng có thể sử dụng một cặp loa bookshelf nhỏ để đóng vai trò của loa center, nhưng điều đó sẽ khiến việc tìm vị trí khó khăn hơn. Vả lại, loa center chuyên dụng sẽ có khả năng đem đến âm trường rộng hơn.
Loa trước trái và loa trước phải
Các loa đằng trước cũng giống như các loa được sử dụng trong hệ thống stereo chuyên để nghe nhạc. Chúng đóng vai trò xử lý âm nhạc và các hiệu ứng âm thanh khác, đôi lúc cũng góp phần tái hiện lại các đoạn hội thoại trong phim. Do đó, nguyên tắc đầu tiên khi đặt loa trước là cân bằng âm trường ở vị trí mặt trước của màn hình, từ đó tạo sự nhất quán giữa loa trung tâm và loa trước trái / phải.
Vị trí hai loa trước nên đặt ở hai bên của TV và cách đều nhau. Đồng thời chúng cũng cần cách đều vị trí ngồi nghe. Không sai khi nói rằng loa trước và vị trí ngồi nghe sẽ tạo thành một tam giác cân, với vị trí ngồi nghe nằm ở điểm đỉnh của tam giác.
Để hình dung rõ hơn, hãy thử ngồi ở vị trí ngồi nghe và tưởng tượng một vòng cung ở trước mặt mình. Lúc này loa center có thể đặt ở trên đỉnh của vòng cung đó. Sau đó, hai loa trước sẽ được đặt hơi hướng lên phía trước một chút so với loa center. Điều này là để đảm bảo khoảng cách của chúng đến vị trí ngồi nghe đều nhau.
Nếu như điều này quá khó khăn thì cũng đừng lo lắng, vì AV receiver có thể sửa được sai khác về âm thanh do khoảng cách của các loa khác nhau. Ngoài ra, để đảm bảo âm thanh tập trung lại ở vị trí trung tâm, cần nghiêng loa trước một góc 22 đến 30 độ. Nếu như muốn có âm hình rộng, góc tạo bởi loa và vị trí ngồi nghe có thể lớn hơn một chút. Để tránh hiện tượng lệch tiếng khi nghiêng đầu về một bên, không nên ngồi quá gần loa nhưng cũng đừng ngồi sát với tường đằng sau lưng. Lưu ý rằng một số loa được thiết kế để có thể tạo âm thanh tốt mà không cần nghiêng loa, do đó người dùng nên kiểm tra kỹ khuyến cáo của nhà sản xuất về cách đặt loa trong phòng.
Xét về độ cao, lý tưởng nhất là độ cao của tai người nghe, tweeter của loa trước và tweeter của loa trung tâm bằng nhau. Nếu điều đó không thể làm một cách tự nhiên, người dùng có thể tính đến phương án như nâng độ cao chỗ ngồi, lắp thêm chân kê loa hoặc đế cho loa trước, đặt loa center ở một vị trí cao hơn…
(Hết kỳ 1)
Xem: Hướng tính – Từ lý thuyết đến tầm quan trọng (phần 2)
Hướng dẫn đặt vị trí loa trong hệ thống home theater (phần 3)
Hướng dẫn đặt vị trí loa trong hệ thống home theater (phần 4)
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Lịch sử hình thành thương hiệu McIntosh
Nguyễn Hào
