Việc tìm đúng vị trí loa trong hệ thống đa kênh có thể đem đến hiệu quả rất tích cực. Trong phần này chúng ta sẽ tổng kết lại những điều quan trọng khi đặt loa trong hệ thống rạp hát tại gia.
1. Mỗi phòng nghe sẽ có một đặc điểm khác nhau
Điều đầu tiên cần ghi nhớ, đó là phòng dùng để lắp đặt hệ thống đa kênh chưa chắc đã có hình dạng phù hợp để xây dựng home theater. Hầu hết người nghe hiện nay xây dựng phòng nghe / xem phim từ một góc của không gian sống chứ không phải ai cũng có một phòng riêng biệt, do đó để được một thiết lập hoàn hảo là điều rất khó khăn.
Tuy nhiên, người dùng vẫn có thể thử để có thể đạt được chất âm tốt nhất từ hệ thống của mình. Có thể vị trí đặt loa chưa thể chuẩn xác 100%, thế nhưng mọi nỗ lực bỏ ra đều rất có giá trị bởi càng thử nhiều, người nghe càng có cơ hội để có thể có một thiết lập gần đạt chuẩn trong không gian hiện hữu của mình.
Một khi đã tìm được những vị trí tốt nhất cho loa, người dùng có thể điều chỉnh thiết lập trên AV receiver với ba thứ cơ bản sau: âm lượng, pha và cân bằng âm sắc. Điều này sẽ giúp bù lại những hạn chế của vị trí đặt loa thực tế trong phòng nghe. Quan trọng, hầu hết AV receiver sẽ có tính năng cân chỉnh phòng nghe tự động, có khả năng đo đạc phòng bằng cách phát tiếng ồn hồng và thu lại bằng micro đi kèm. Điều này sẽ đem đến những hiệu quả nhất định, và trên hết, người dùng vẫn có thể điều chỉnh thiết lập phòng nghe tuỳ theo ý muốn của mình.
2. Không đặt loa quá gần tường, trần nhà hay đặt trực tiếp trên sàn nhà
Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất khi tìm vị trí cho loa subwoofer, thế nhưng nó cũng đúng trong hầu hết các trường hợp. Trừ những loa có thiết kế rất đặc biệt, người dùng cần phải tránh đặt loa quá gần tường hay trần nhà. Đối với những phòng nhỏ, điều này có thể khó, nhưng người dùng vẫn có thể chỉnh lại âm lượng nếu như phải đặt loa quá sát những vị trí nói trên.
Âm trầm đóng vai trò rất quan trọng, gần như là xương sống của bất cứ bản nhạc hay hiệu ứng âm thanh nào. Đặt loa quá gần tường cũng sẽ làm tăng âm bass, từ đó dẫn đến thay đổi chất âm giữa các loa. Bên cạnh đó, người dùng cần lưu ý đến hiện tượng sóng đứng. Chúng có thể phản hồi ở những bề mặt cứng và chặn sóng âm trực tiếp đến tai người nghe. Điều này sẽ khiến cho sự trong, rõ bị giảm đi rõ rệt, ảnh hưởng xấu đến âm hình stereo. Tuy nhiên, một vài loa nhỏ có thiết kế đặc biệt để đặt sát tường hay trần nhà. Những thiết kế này có tác dụng tăng cường cho dải trầm để bù lại sự thiếu sót trong kích thước loa. Do đó, hãy kiểm tra trong hướng dẫn sử dụng xem nhà sản xuất có lưu ý đặc biệt nào về việc đặt vị trí loa không.
Và hiển nhiên, những cặp loa với thùng loa cỡ lớn sẽ dễ dàng hơn trong việc tự mình tạo ra âm trầm thật sâu và thật lớn. Do đó những loa này cần phải được cách tường một khoảng hợp lý để không làm ảnh hưởng đến chất âm.
Sở dĩ việc đặt trực tiếp trên sàn nhà là bởi sàn nhà cũng là bề mặt cứng và có thể tạo âm thanh phản hồi. Các âm phản hồi này có thể góp phần gây ra hiện tượng rung chấn, ảnh hưởng rất mạnh đến chất âm của hệ thống.
3. Tránh các vị trí góc nhà
Vị trí góc nhà thường được coi là nơi xấu nhất trong phòng nghe, bởi từ quy tắc thứ hai, ai cũng có thể thấy rằng góc nhà là nơi giao nhau giữa tường, trần và sàn nhà, từ đó khiến vấn đề càng trở nên trầm trọng hơn.
Khi đặt loa ở góc nhà, người nghe có thể phát hiện ra những hiện tượng bất thường trong chất âm, đặc biệt là với các dải trầm vì chúng vốn không có hướng tính. Dải trầm sẽ trở nên quá ồn hoặc mất đi độ chi tiết khi đặt loa ở vị trí này.
Tuy nhien, một vài loa như loa của Klipsch hay một vài mẫu subwoofer vẫn được thiết kế để có thể đặt trong góc nhà, từ đó tăng cường cho dải trầm đáng kể. Do đó người nghe nên thử đặt loa subwoofer ở nhiều vị trí khác nhau để có thể tìm được chất âm mong muốn của mình. Tuy nhiên, cần phải nhớ rằng âm trầm càng lớn thì càng khó kiểm soát.
Việc tìm vị trí đặt loa đôi lúc có thể rất mâu thuẫn. Nhưng, cần nhớ rằng mỗi phòng nghe sẽ có những đặc tính âm học khác nhau, đôi lúc quy tắc có thể đúng với phòng này nhưng lại không áp dụng được cho những phòng khác.
4. Tránh các vật cản trở
Hãy nhớ rằng âm thanh tốt nhất chính là âm thanh trực tiếp đi từ loa đến tai. Do đó, người dùng cần đảm bảo rằng sẽ không có bất cứ vật cản trở nào trên quãng đường ấy. Tất cả những thứ như đồ nội thất, rèm cửa hay thậm chí TV đều có thể xem như là chướng ngại vật, chúng sẽ khiến âm thanh dội ra khắp nơi quanh phòng trước khi đến được chỗ người nghe. Do đó, hãy đảm bảo rằng không có vật cản trở nào trên quãng đường từ loa đến chỗ ngồi để đảm bảo có được chất âm tốt nhất.
Xem:
Hướng dẫn đặt vị trí loa trong hệ thống home theater (phần 1)
Hướng tính – Từ lý thuyết đến tầm quan trọng (phần 2)
Hướng dẫn đặt vị trí loa trong hệ thống home theater (phần 3)
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Cặp đôi tích hợp Audio Hungary Qualiton A50i và A20i
Nguyễn Hào
