Việc xuất hiện loa subwoofer trong hệ thống đòi hỏi bộ xử lý đa kênh cần phải có tinh năng quản lý bass hiệu quả. Đồng thời, chip DAC tích hợp bên trong thiết bị và thiết kế phân vùng DAC cũng đóng góp một phần không nhỏ đến chất lượng âm thanh tổng thể.
Tính năng quản lý bass
Đối với các bộ xử lý đa kênh, tính năng quản lý bass là một phần quan trọng không thể thiếu. Tính năng này sẽ cung cấp cho người dùng lựa chọn đưa các dải bass về loa chính hay loa subwoofer. Tính năng quản lý bass cũng cho phép một bộ xử lý đa kênh có thể hoạt động chuẩn xác với nhiều hệ thống loa khác nhau. Chẳng hạn, nếu hệ thống sử dụng năm loa nhỏ và một loa subwoofer, người dùng sẽ chỉnh bộ xử lý để lọc dải bass từ các loa nhỏ và đưa toàn bộ các dải bass đã được lọc này đến với subwoofer. Với những bộ phim sử dụng định dạng âm thanh Dolby Digital hay DTS, âm bass đến từ các loa trái, phải, trung tâm và loa surround sẽ hòa lẫn với tín hiệu LFE để đưa đến subwoofer. Hay nói cách khác, đầu ra LFE trên bộ xử lý có trộn lẫn với âm bass từ bất cứ kênh nào. Tính năng quản lý bass trên hầu hết bộ xử lý đa kênh hiện nay cho phép đưa âm thanh toàn dải đến với loa trái và phải (kể cả tín hiệu LFE), thế nhưng sẽ loại bỏ âm bass khỏi kênh trung tâm và các kênh xung quanh.
Ở các bộ xử lý cao cấp, một tính năng khác cũng quan trọng không kém, đó là lựa chọn tần số cắt và dốc phân tần giữa subwoofer và các loa chính. Việc cắt tần được thực hiện ở vùng digital với chip xử lý digital (DSP). Toàn bộ dải âm sẽ được tách ra thông qua việc thực hiện các phép tính với chuỗi bit 0 – 1 đại diện cho tín hiệu audio. Việc chia dải âm thành bass và treble trên bộ xử lý được xem như là phương pháp tốt hơn so với việc phân tần tích hợp trong subwoofer sử dụng tụ điện, điện trở, cuộn cảm để tách tín hiệu analog.
Những bộ xử lý tinh vi nhất còn cho phép người sử dụng lựa chọn tần số cắt (40Hz, 80Hz hoặc 120Hz), cũng như dốc phân tần và đặc tính pha. Càng linh động, cung cấp nhiều lựa chọn cho tần số cắt, dốc phân tần và loa bao nhiêu, khả năng loa subwoofer có thể tương thích với các loa chính càng cao bấy nhiêu.
Việc tách các dải bass thấp ra khỏi các loa nhỏ cũng đem đến những lợi ích lớn, chẳng hạn như hoạt động hiệu quả hơn, tăng độ động, làm các dải trung trở nên rõ ràng, chi tiết, chất âm cũng trở nên trung thực hơn. Nguyên nhân là vì driver subwoofer không phải di chuyển với khoảng cách quá lớn để tạo ra các dải bass thấp, trung âm cũng sẽ trở nên sạch hơn. Bên cạnh đó, loa cũng sẽ chơi được với âm lượng lớn mà không gây ra hiện tượng méo tiếng, bởi lúc này quỹ đạo di chuyển của driver sẽ giữ nguyên hình piston, di chuyển đồng đều chứ không bị biến dạng.
Vùng chuyển đổi tín hiệu số thành analog
Ở các bộ xử lý đa kênh, nhà sản xuất sẽ sử dụng nhiều chip DAC và tầng đầu ra analog cùng một lúc, với mỗi chip nằm trên một tầng. Chất lượng của các chip DAC chuyển đổi cũng như chất lượng của tầng đầu ra (có nhiệm vụ chuyển tín hiệu analog tới power-amp thông qua dây interconnect) đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo ra âm thanh chất lượng. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều mẫu chip DAC khác nhau, chất lượng của chúng cũng rất khác biệt. Một chip DAC với chất âm kém (hay thiết kế vùng DAC kém mặc dù chip DAC là loại chất lượng tốt) cũng sẽ làm ảnh hưởng đến chất âm tổng thể của bộ xử lý đa kênh.
Những bộ xử lý cao cấp, với mức giá thành đắt đỏ hơn sẽ sử dụng các linh kiện chất lượng cao cũng như kỹ thuật và thiết kế tốt hơn. Chẳng hạn, chúng có thể dùng điện trở màng kim loại, tụ điện màng polystyrene, bảng mạch PCB dày bốn lớp hay các vật liệu làm bảng mạch ít khi được sử dụng. Ngoài ra, nếu quan tâm đến chất lượng âm thanh, hãy tìm những thiết bị với tầng analog sử dụng transistor riêng biệt thay vì dùng chip op-amp phổ thông. Nhìn chung, hầu hết các bộ xử lý ngày nay đều hỗ trợ các định dạng âm thanh chất lượng cao, phổ biến nhất là chất lượng 24-bit / 192kHz. Một số thương hiệu high-end giờ đây còn đầu tư vào sản xuất và thiết kế chip chuyển đổi công nghệ cao, để từ đó áp dùng vào các bộ xử lý đa kênh cao cấp của họ. Tưu chung lại, một phần không nhỏ số tiền bỏ ra cho một bộ xử lý đa kênh cao cấp chính là để mua chip DAC và tầng analog chất lượng tốt của nó.
(Hết kỳ 3)
Bạn có thể xem thêm phần khác tại đây
Hướng dẫn lựa chọn bộ xử lý đa kênh (phần 1)
Hướng dẫn lựa chọn bộ xử lý đa kênh (phần 2)
Hướng dẫn lựa chọn bộ xử lý đa kênh (phần 4)
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Những cặp loa có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử 2
Nguyễn Hào
