Là một cặp loa chủ động mang phong cách truyền thống, loa bookshelf ELAC Navis ARB-51 sẽ là một lựa chọn chất lượng cho những ai muốn trải nghiệm âm thanh chất lượng với một phối ghép tối giản.
Ý tưởng loa nhỏ âm thanh lớn thực ra không còn quá xa lạ, mặc dù quan điểm truyền thống thường cho rằng điều này bất khả thi do các giới hạn vật lý. Tuy nhiên, những năm gần đây, sự tiến bộ của công nghệ đã khiến ý tưởng này ngày càng trở nên thực tế hơn. Quay trở lại thập niên 70, một nhóm các thương hiệu audio của Anh, bao gồm Linn, Naim, Meridian, Nytech, Arcam và ARC hợp tác với nhau để phổ biến một loại sản phẩm mới ra thị trường, đó là loa chủ động. Xét về nhiều mặt, đây là một lựa chọn tốt hơn hẳn các mẫu loa thụ động, bởi lẽ người thiết kế đã cẩn thận lựa chọn hai khâu quan trọng nhất của chuỗi thiết bị âm thanh để kết hợp với nhau. Nói cách khác, loa được phối ghép trực tiếp với ampli thông qua phân tần, và hiệu quả mà nó đem lại không thua kém các hệ thống rời chút nào.
Với Navis ARB-51, nhiệm vụ của ELAC chính là khẳng định lại điều đó, thậm chí ở một cấp độ cao hơn. Ý tưởng của họ là tạo ra một mẫu loa nhỏ với chất âm tốt và nếu khách hàng muốn, có thể kết nối không dây với nguồn phát. Trên thực tế, loa chủ động không dây không phải là hiếm, thế nhưng khó có thể tìm kiếm được mẫu loa nào giống như Navis ARB-51. Kỹ sư thiết kế của ELAC, Andrew Jones, chỉ ra rằng đây là một mẫu loa chủ động truyền thống chứ không hẳn là loa tích hợp không dây. Nó có đường tín hiệu analog thuần từ mạch preamp đến mạch phân tân chủ động, chia tín hiệu rồi sau đó gửi đến mạch khuếch đại, tiếp theo mới là đưa đến driver.
Thiết kế
Để hiểu rõ ràng, ta cần biết rằng mẫu loa Navis ARB-51 không có bất cứ mạch xử lý tín hiệu digital nào. Đây là một cặp loa thuần analog hoàn toàn. Việc duy nhất người dùng cần làm là thêm preamp hoặc nguồn nhạc vào với khả năng điều chỉnh độ lợi tín hiệu, sao đó đưa tín hiệu đi qua dây XLR hoặc RCA để vào loa. Tuy nhiên, đó chưa phải là tất cả. Chỉ cần bỏ thêm một khoản nữa, người dùng sẽ được cung cấp module streaming và kết nối không dây Discovery Connect DS-C101W-G. Module này chuyển tín hiệu nhạc thông qua giao thức AirX2 độc quyền của ELAC với chất lượng 16-bit/44kHz. Ngoài ra, module cũng hỗ trợ các nền tảng AirPlay 2, Spotify Connect, Roon và Bluetooth. Như vậy, người nghe có thể dùng loa Navis ARB-51 giống như loa không dây hoặc là một thiết bị analog thuần túy.
Phần đế loa ARB-51 sử dụng một tấm đế nhôm khá dày. Đây là nơi đặt ba mạch khuếch đại BASH class AB, một mạch với công suất 160 watt cho driver woofer, một mạch 100 watt cho midrange và mạch còn lại 40 watt cho tweeter. Như vậy, để đảm bảo chất lượng âm thanh cũng như độ méo thấp, ARB-51 không sử dụng mạch class D giống như nhiều mẫu loa chủ động khác, dù rằng mạch class D vẫn có những ưu điểm như chạy mát hơn, dễ phối ghép hay giá thành thấp hơn. Phía sau loa, ta có thể tìm thấy các núm xoay để tinh chỉnh mức năng lượng cho từng driver, với ba mức 0 (flat), +1 và -1dB. Vì loa không sử dụng DSP nên các tinh chỉnh hoàn toàn thuần analog.
Bản thân các driver loa cũng là do Andrew Jones thiết kế. ELAC Navis ARB-51 là một mẫu loa ba đường tiếng đúng nghĩa, với thiết kế tweeter/midrange đồng trục trong khi driver woofer được đặt riêng ra. Driver tweeter màng vòm lụa mềm có đường kính 25mm, trong khi midrange và woofer sử dụng màng nón nhôm, với đường kính lần lượt là 100mm và 130mm. Mẫu loa có đáp tuyến tần số 44Hz – 28kHz, tổng công suất lên đến 300 watt.
ARB-51 sử dụng thiết kế loa bass phản xạ khá truyền thống, với kích thước các cạnh là 189 x 345 x 240mm. ELAC cung cấp cho mẫu loa này các màu hoàn thiện khá đẹp (gồm đen bóng, trắng bóng hoặc màu veneer gỗ mun). Phần đế nhôm giúp khối loa nặng 8.1kg này đứng vững ở bất cứ bề mặt nào mà người nghe đặt lên, dù là kệ TV hay chân loa chuyên dụng.
Việc kết nối preamp với ARB-51 rất đơn giản. Tuy nhiên, ở chế độ không dây, kết nối ban đầu sẽ hơi phức tạp và phải mất một lúc, module Discovery Connect mới có thể tìm được loa và nguồn phát. Hướng dẫn sử dụng cho module này chưa thực sự chi tiết khi so với các đối thủ khác và app cũng có phần chưa bằng. Nhưng, tất cả những vấn đề này đều không là gì một khi đã thiết lập loa hoàn chỉnh.
Trải nghiệm
Navis ARB-51 không đơn giản chỉ là một cặp loa có vẻ ngoài phù hợp với những không gian nhỏ. Cho dù sử dụng nguồn phát digital hay analog để cấp tín hiệu, thứ mà cặp loa mang đến chính là âm nhạc đúng nghĩa. Những bản nhạc như Living In the Past của Manix thể hiện rất rõ nhạc tính cũng như nhịp điệu của mình. Đây là một bản techno với tốc độ khá cao, có lực kết hợp cùng lượng trầm quãng thấp rất dồi dào, và cặp loa của ELAC thể hiện rất rõ những điều này. Narvis ARB-51 không chỉ sở hữu độ mở rộng các dải bass đầy bất ngờ khi so với kích thước thùng loa, nó còn có khả năng tách chi tiết rất tốt, đồng thời tái hiện sống động các chi tiết này, thể hiện qua quãng trung âm dày đặc giữa tiếng trống lẫy và tiếng keyboard đánh thật mạnh.
Khả năng vừa xây dựng được lượng chi tiết cực lớn, vừa đem đến những dải trầm mạnh mẽ chính là thế mạnh của cặp loa này. Nhiều khả năng chính thiết kế ba đường tiếng đã giúp cặp loa thể hiện được tốt điều đó. Ngoài ra, việc sử dụng driver tweeter/midrange đồng trục còn giúp tạo nên cảm giác tất cả âm thanh đều đến chỗ người nghe cùng lúc. Điều này tạo nên cảm nhận về không gian rất ấn tượng. Âm hình stereo có tính tập trung cao, đồng thời gợi cảm giác như dù ngồi ở ở vị trí nào, người nghe vẫn cảm nhận được những điểm hay nhất, đẹp nhất của bản thu một cách rõ rệt. Ngay cả âm hình, âm trường cũng thể hiện kích thước lớn hơn so với những gì mà những cặp loa cùng kích thước có thể làm được.
Nếu như có điểm nào còn chưa ưng ý ở cặp loa của ELAC, đó là việc các dải cao chưa thực sự tinh tế như ở những mẫu loa hi-fi truyền thống. Chúng có độ chi tiết, trong và rõ rất ấn tượng, nhưng cũng vì thế mà thiếu đi sự mượt mà cần thiết. Điểm độc đáo nhất có lẽ là việc chất âm loa không thay đổi gì dù chó có sử dụng module không dây hay các nguồn phát analog.
Kết luận
Andrew Jones đã làm rất tốt trong việc thiết kế cặp loa Navis ARB-51 để đáp ứng những yêu cầu mà ELAC đề ra. Đây không chỉ là một cặp loa nhỏ, đẹp, phù hợp với những không gian nhỏ. Nó còn được thiết kế nghiêm túc để đạt được những yêu cầu về mặt chất âm của ELAC.Với mức giá xấp xỉ 2500 đô la, nó hoàn toàn có thể cạnh tranh với những cặp loa chủ động từ Dynaudio hay DALI, mở rộng sự lựa chọn cho các khách hàng có nhu cầu đối với loại sản phẩm này.
Nguyễn Hào
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
