Cặp loa Spendor Classic 2/3 thoạt nhìn sẽ khiến người nghe liên tưởng đến mẫu SA2 từ thập niên 80, nhưng trên thực tế nó đã thay đổi rất nhiều để đem đến một chất âm ấn tượng hơn.
Spendor Classic là dòng loa kế nhiệm, hay nói đúng hơn là phiên bản được thiết kế lại của những cặp loa từng một thời rất nổi tiếng của thương hiệu Anh Spendor. Có một điều rất chắc chắn, các mẫu loa này có sự tiếp thu rất chắc chắn từ những cặp loa do BBC thiết kế. Vào những năm 70, BBC chú trọng đến thiết kế loa tối ưu cho phòng thu, tập trung nhiều vào chất âm tự nhiên cũng như mức độ dễ nghe của chúng. Yếu tố mấu chốt chính là việc cặp loa cần phải dễ dàng đặt được trong một căn phòng nhỏ, đảm bảo yếu tố nhịp độ và thời gian của bản thu, trong khi vẫn giữ được sự tự nhiên trong chất giọng của ca sĩ.
Đây chính là nền tảng để nhiều thương hiệu loa Anh như Harbeth, Graham hay Spendor đi theo. Cũng giống như các đối thủ của mình, thay vì đổi mới triệt đế thiết kế loa của BBC, Spendor đi theo con đường cải tiến nhẹ, từ đó tạo ra sản phẩm của riêng mình. Không có gì ngạc nhiên khi ngày nay, nhiều mẫu loa của họ trông không khác gì các sản phẩm từ thập niên 70 – 80. Nếu như các dòng loa A-Line và D-Line là nỗ lực của họ trong việc đổi mới các sản phẩm của mình thì dòng Classic lại giữ lại những truyền thống của Spendor từ suốt hơn 50 năm qua. Và cặp loa Spendor Classic 2/3 là minh chứng cho điều đó.
Giới thiệu loa Spendor Classic 2/3
Một trong những đặc trưng nổi bật đầu tiên của dòng loa Spendor Classic là thùng loa. Trong quan điểm của nhiều người, rung chấn âm học là một yếu tố không tốt. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là sóng âm phát sinh từ phía sau màng loa, khi nó có thể làm rung chấn thùng loa, từ đó khiến cho âm thanh bị tác động và không còn chính xác như ban đầu nữa. Việc sử dụng thùng loa vốn là để ngăn cách, không cho sóng âm trực tiếp ở mặt trước driver tương tác với sóng phát sinh phía sau driver. Phương pháp này dù có những ưu điểm trong việc loại bỏ cộng hưởng nhưng cũng có nhược điểm rõ rệt do dễ bị rung chấn tác động. Để xử lý, một trong những biện pháp phổ biến nhất là tăng khối lượng thùng loa, làm dày vách thùng cũng như gia cố bên trong. Cách làm này dù hiệu quả nhưng làm gia tăng trọng lượng sản phẩm đáng kể, từ đó làm tăng chi phí sản xuất cũng như vận chuyển. Tuy nhiên, các kỹ sư ở Spendor cũng như Harbeth đã tìm ra một giải pháp khác. Họ tính toán tần số cộng hưởng của thùng loa, sau đó thiết kế sao cho tần số này vượt ra khỏi ngưỡng nghe của người. Như vậy, thay vì làm ra một thùng loa nặng, trơ về mặt âm học, thùng loa của Spendor nhẹ hơn hẳn, có rung chấn nhưng rung chấn này không tác động lên âm thanh.
Nếu tìm hiểu sâu hơn, có thể thấy cặp loa Spendor Classic 2/3 khá to và nặng nề so với các mẫu loa áp dụng giải pháp thiết kế này. Thùng loa được làm bằng các tấm ván MDF dày 22mm, được gia cố tại những điểm quan trọng bên trong. Mặt trong cũng được đánh veneer để chống cong, vênh cũng như thay đổi tỉ lệ phản hồi và hấp thu năng lượng âm thanh. Vật liệu giảm chấn làm từ những tấm nỉ dày cũng như các loại mút xốp khác nhau. Phân tần loa được lắp trực tiếp lên tấm mặt sau, ngay sát với cọc loa. Các tụ điện trên phân tần là tụ màng polypropylene, kết hợp cùng điện trở công suất cao. Các dây đấu bên rong là dây đồng mạ bạc cao cấp của Van den Hul.
Các driver của loa đều do thương hiệu SEAS của Na Uy cung cấp. Tweeter được sử dụng là tweeter 22 TFF trong dòng Prestige. Thoạt nhìn, nhiều người có thể sẽ nghĩ driver này được giữ nguyên không qua chỉnh sửa, nhưng khả năng cao màng loa đã được cải tiến lại. Driver midwoofer cũng là của SEAS, nhưng được thiết kế hoàn toàn theo yêu cầu của Spendor và không thể tìm thấy hàng có sẵn trên thị trường. Với kích thước 21cm, driver này khiến nhiều người liên tưởng đến các mẫu tương tự trong dòng Prestige của SEAS khi nó cũng mang nhiều đặc điểm chung như nam châm cỡ lớn, màng loa polymer màu đen cùng núm định pha cỡ lớn màu đen bằng kim loại.
Thiết kế thùng loa Spendor Classic 2/3 là kiểu vuông vức truyền thống với mặt trước khá lớn. Người nghe có thể lựa chọn một trong hai màu veneer tự nhiên hoàn thiện khác nhau: cherry hoặc dark walnut. Ê-căng loa che hết toàn bộ diện tích mặt trước, sử dụng nam châm để hút lại nên không có bất cứ lỗ cắm nào trên mặt loa. Cổng bass phản xạ của loa cung được đặt ở mặt trước, giúp cho việc đặt loa sát tường trở nên khả thi, phù hợp với yêu cầu đặt trong các phòng nghe nhỏ. Phía sau loa là bộ cọc loa kép rất chắc chắn được mạ vàng, có thể dùng để đánh bi-wire hoặc bi-amp.
Trải nghiệm
Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi thử các cặp loa monitor của Spendor chính là loại chân kê mà ta sẽ đặt chúng lên. Do đây là loại loa đã được tính toán kỹ về cộng hưởng thùng và gộp luôn cả vào tinh chỉnh, nên việc đặt chúng lên các chân loa to, năng, vững chãi cũng sẽ lại tinh chỉnh chúng thêm lần nữa. Do đó, cũng giống như các cặp loa monitor của Anh khác, Spendor Classic 2/3 nên được đặt trên các bộ chân nhẹ, không thể gắn liền với loa và điểm tiếp xúc càng nhỏ càng tốt.
Một cách khác là đặt bộ loa này lên các bộ kệ tủ thông thường. Tất nhiên, phương pháp này cho đến nay vẫn chưa được chứng minh là có hiệu quả hay không. Còn theo nhà sản xuất, cách tối ưu nhất là đặt loa lên chân kê đặc biệt được họ làm riêng cho Classic 2/3 và xếp loa cũng như vị trí ngồi nghe thành hình tam giác đều. Các lần nghe thử cho thấy trên thực tế, cặp loa cũng sẽ có chất âm tốt nhất khi được đặt trên cặp chân loa này.
Cũng giống như hầu hết cặp loa Anh khác với cùng thiết kế, mấu chốt của cặp loa này tính nhịp điệu cùng sự dễ nghe. Spendor Classic 2/3 không phải là một cặp loa quá mạnh về khả năng tái hiện hiệu ứng không gian hay xây dựng nên các chi tiết cực kỳ rõ ràng. Mục tiêu của cặp loa này là tất cả những gì được thu lại đều có thể nghe được nhưng không làm người nghe bị mất tập trung khỏi bản nhạc – dù là tái hiện lại các tiểu tiết hay xây dựng nên âm hình.
Đổi lại, đây là một cặp loa rất cân bằng, thể hiện tính nhịp điệu và các yếu tố âm nhạc nói chung rất tốt. Khi trải nghiệm, người nghe sẽ rất khó ngăn mình đánh nhịp chân theo bản nhạc. Có thể nói khả năng chơi đa dạng thể loại của cặp loa này rất tốt, nhưng các thể loại như rock và giao hưởng sẽ khá nổi bật do các quãng trầm tỏ ra có sức nặng hơn hẳn. Nếu so sánh Spendor với các cặp loa của Harbeth hay Graham về mặt âm trầm, có thể thấy dải trầm của loa Spendor cứng và có sự kiểm soát tốt hơn. Vocal và các dải trung thiên và trung tính và tự nhiên hơn. Trong khi đó, âm cao không thực sự mềm mại nhưng cũng không quá gắt gỏng, thể hiện độ sáng vừa đủ để làm rõ chi tiết nhưng vẫn đảm bảo được sự dễ nghe.
Kết luận
Với chất âm đặc trưng, cặp loa Spendor Classic 2/3 rất phù hợp với ampli đèn, đặc biệt là những loại ampli có công suất lớn. Thiết kế single-ended, đặc biệt là loại sử dụng bóng triode đứng ngoài danh sách này. Nó sẽ phù hợp với các ampli push-pull dùng bóng KT120 hoặc EL34 hơn. Với một phối ghép như vậy, cặp loa sẽ thể hiện chất âm rất cân bằng và thuyết phục, dễ nghe nhưng vẫn giàu tính chi tiết, đủ để níu người nghe lại hàng giờ liền trải nghiệm âm nhạc.
Nguyễn Hào
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
