Ở kỳ trước, chúng ta đã cùng tìm hiểu về 5 trong số những mẫu loa có ảnh hưởng nhất tới lịch sử ngành công nghiệp âm thanh. Đó là những mẫu loa giới thiệu một công nghệ mới, hoặc làm thay đổi thị trường, hoặc ảnh hưởng đến một thiết kế trong tương lai. Với chương trình kỳ này, chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp về năm mẫu loa còn lại. Vậy, đó là những sản phẩm nào?
1. JBL L100 Century
JBL L100 Century đã có tuổi đời hơn 40 năm. Giai đoạn thập niên 70, thị trường audio ở Mỹ bị chia rẽ bởi hai trường phái âm thanh Bờ Đông và Bờ Tây. Trường phái âm thanh Bờ Đông thiên về sự tinh tế, nhẹ nhàng và chính xác, với bộ ba Acoustic Research – KLH – Advent làm đại diện. Trong khi đó, trường phái Bờ Tây thiên về sự sôi động, trẻ trung, thu hút sự chú ý của người nghe. JBL L100 Century chính là cặp loa điển hình của trường phái này. Được xây dựng để trở thành phiên bản dân dụng của cặp loa 4310 Studio Monitor, L100 Century ghi dấu trong lịch sử với tư cách là một trong những cặp loa bán chạy nhất, dễ nhận ra nhất. Một nghiên cứu năm 1972 chỉ ra rằng ở JBL L100 Century, mặc dù khả năng trình diễn rất tốt, khi kiểm tra đáp tuyến tần số có thể thấy quanh dải 9kHz xuất hiện đỉnh cao hơn từ 5-8dB. Thiết kế này chắc chắn có chủ ý vì mẫu loa 4310 Studio Monitor là loa kiểm âm tầm gần, đáp tuyến tần số phải thật phẳng để đảm bảo độ trung thực, đôi lúc có thể gây nhàm chán. Việc thêm vài dB ở quãng trung tầm cao sẽ giúp âm thanh của loa trở nên dễ thu hút hơn, phù hợp với tính chất dân dụng của nó.
2. Magico Mini II
Ở thế kỷ 20, những cặp loa Quad ESL-57, Maggie 1-U, Dahlquist DQ-10 hay Wilson WATT/Puppy được biết đến bởi chúng là những sản phẩm mang tính đột phá trong công nghệ sản xuất cũng như khả năng tái tạo chất âm. Bước sang thiên niên kỷ mới, gần như không một cặp loa nào có ảnh hưởng lớn đến quá trình thiết kế cũng như phong cách sản phẩm được như những mẫu loa Magico do Alon Wolf và Yair Tammam tạo ra. Cặp loa Mini và Mini II đã đặt ra chuẩn mực mới về sự trung tính, độ động, khả năng mở rộng dải tần số cũng như nhạc tính cho loa bookshelf. Để được như vậy, chúng không chỉ nâng cấp thiết kế loa, driver hay phân tần mà còn tác động đến cả khoa học chế tạo loa. Kể từ sau Mini II, thùng loa nhôm và thùng loa ván gỗ bulo, nón loa làm từ composite công nghệ cao, linh kiện Mundorf, thiết kế loa sử dụng công nghệ máy tính đã trở nên phổ biến, gần như là tiêu chuẩn cho những cặp loa cao cấp. Thị trường loa cỡ nhỏ vốn có tính cạnh tranh rất cao, thế nhưng Magico Mini II vẫn tự tin là một trong những sản phẩm tốt nhất mà người dùng có thể tìm được.
3. Wilson Audio Tiny Tot (WATT)
Xuất hiện vào năm 1985, ban đầu cặp loa Tiny Tot được sử dụng làm loa monitor, phục vụ cho mục đính kiểm âm của David Wilson. Bất chấp việc sở hữu mức giá quá cao đối với một cặp loa hai đường tiếng cỡ nhỏ, Tiny Tot vẫn là một trong những cặp loa hi-end nổi tiếng nhất mọi thời đại. Xét về nhiều mặt, đây là một cặp loa cực kỳ tiên tiến, góp phần làm nên thị trường ngày nay. Đầu tiên, nó tạo một phân khúc mới cho thị trường hi-end, mở đường cho nhiều cặp loa bookshelf siêu sang sau này như Sonus Faber Extrema hay Magico Mini. Thứ hai, đây là cặp loa đầu tiên chú trọng vào việc giảm rung chấn thùng loa trong quá trình thiết kế. Ngày nay, bất cứ cặp loa nào cũng hướng đến mục tiêu thiết kế thùng loa thật vững chắc, và điều đó là nhờ có sự xuất hiện của Tiny Tot. Một khi thế giới đã quen với việc loa không còn tiếng thùng, họ sẽ chẳng bao giờ để điều đó xuất hiện thêm lần nữa.
4. Rogers/BBC LS3/5a
LS3/5a vốn là thiết kế loa của BBC, bất cứ hãng sản xuất nào cũng có thể xin cấp phép để sử dụng nó. Thế nhưng trong khá nhiều phiên bản, chỉ có phiên bản của Rogers mới chính thức làm mưa làm gió ở thị trường Mỹ vào cuối thập niên 70. Cặp loa hai đường tiếng cỡ nhỏ này khiến người nghe bởi khả năng tái tạo giọng vocal cực kỳ chân thực, cũng như khả năng đem đến âm hình ấn tượng. Với các dải midrange trung tính, dải bass quãng trên rất cuốn hút và âm treble hơi nổi bật, cặp loa này có đáp tuyến tần số không phẳng hoàn toàn và âm trầm không quá sâu. Thế nhưng với cả một thế hệ người nghe, đây là cặp loa định nghĩa lại thế giới loa bookshelf phân khúc phổ thông và trung cấp. Những thương hiệu khác sử dụng thiết kế của BBC như Spendorhay Harberth hiển nhiên sẽ có sản phẩm chất lượng hơn, nhưng xét về tầm ảnh hưởng thì loa của Rogers vẫn mạnh hơn hẳn.
5. Acoustic Research AR3
Không có Acoustic Research, những chiếc loa mà chúng ta biết đến ngày nay có thể sẽ không tồn tại. Năm 1954, Acoustic Research cho ra mắt mẫu loa AR-1 – cặp loa đầu tiên trên thế giới sử dụng hệ treo âm học, có khả năng tạo ra dải trầm sâu, chắc chắn, rõ ràng và không bị méo tiếng trong khi kích thước chỉ bằng 1/8 so với những cặp loa tốt nhất của Klipsch. 4 năm sau, họ lại làm rung chuyển giới âm thanh một lần nữa khi giới thiệu mẫu loa 3 đường tiếng AR-3, mẫu loa đầu tiên sử dụng tweeter màng vòm. Ngày nay, hơn 90% loa trên thị trường đều có hệ treo âm học và tweeter màng vòm, do đó sẽ không có gì sai khi cho rằng những cặp loa đầu tiên do Acoustic Research mang lại thực sự góp phần định hình nên thế giới âm thanh ngày nay.
Tapchihifi TV
