Klipsch là một trong những hãng loa lâu đời nhất còn tồn tại đến ngày nay, và bản thân họng kèn gấp của chiếc loa Klipschorn cho đến nay vẫn còn những ảnh hưởng nhất định đến thế giới audio.
Trong thế giới âm thanh của Mỹ, trải dài từ thập niên 50 cho đến tận ngày nay, có một tên tuổi lớn gắn liền với những chiếc loa kèn đồ sộ, phù hợp với những chiếc ampli đèn với chất âm ngọt ngào, đó là Paul Wilbur Klipsch. Ngay từ khi còn rất trẻ, Paul Klipsch đã tỏ ra có tố chất của một nhà phát minh và một audiophile thực thụ. Năm 15 tuổi, ông đã tạo ra được chiếc loa đầu tiên của mình từ những vật liệu khá đơn giản. Bước ngoặt lớn nhất trong cuộc đời Klipsch là vào năm 1946, khi công ty Klipsch & Associates được thành lập. Tuy vậy, trong hai năm đầu tiên, đây vẫn chỉ là công ty một người. Khi ấy Paul Klipsch vẫn tự mình chế tạo ra những thùng loa Klipschorn đầu tiên – mẫu loa lâu đời nhất của hãng và chỉ chính thức thuê nhân viên để đi vào hoạt động từ đầu năm 1948.
Vào thời điểm đó, những chiếc loa do RCA sản xuất đã trở nên phổ biến trên thị trường. Tuy nhiên, là 1 cựu nhạc công cũng như là 1 người chuyên chế tạo các thiết bị âm thanh, Klipsch không cảm thấy thỏa mãn với chất lượng của hệ thống loa thời kỳ đó. Với mong muốn tái tạo lại âm thanh chân thực của những buổi biểu diễn ngay trong chính phòng khách nhà mình, ông đã sử dụng những kiến thức học được trong 4 năm đại học của mình cũng kinh nghiệm từ những năm còn làm việc ở General Electric để phát triển một chiếc loa đặc biệt. Đó là một chiếc loa kèn đặt tại góc nhà, với âm thanh sống động và chân thực hơn nhiều so với những sản phẩm trước đó – Klipschorn, hay còn được biết đến bằng cái tên ngắn gọn K-horn.
Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có Klipschorn là thiết bị duy nhất được sản xuất liên tục hơn 70 năm kể từ ngày ra đời đến nay. Tuy nhiên, đấy không phải là lý do khiến Klipschorn trở thành một trong những cặp loa vĩ đại nhất lịch sử. Sở dĩ chiếc loa góc nhà này trở thành một cột mốc quan trọng trong lịch sử audio là vì thiết kế họng kèn gấp của nó. Paul Klipsch chính là người đầu tiên phát minh ra thùng loa có buồng âm và đường dẫn cho các sóng âm các dải trầm mở rộng dần từ bên trong ra đến miệng họng kèn. Nhờ vậy, âm thanh sẽ được khuếch đại đáng kể nhờ vào các đoạn gấp khúc trong quãng hành trình của họng kèn, giúp cho kích thước loa kèn giảm đi đáng kể. Không có họng kèn gấp, họng kèn cho dải trầm sẽ phải to bằng cả một căn phòng mới tái tạo được các dải trầm quanh phạm vi 30Hz. Thiết kế này hoàn hảo đến mức kể từ khi ra đời đến nay, Klipsch chưa bao giờ nghĩ đến việc cải tiến lại nó. Chiếc loa K-horn có thể thay đổi ở ngoại hình, ở cuộn voice-coil, hệ thống nam châm hay driver nhưng luôn giữ lại một thứ, đó là chiếc họng kèn gấp quen thuộc làm nên tên tuổi của sản phẩm
Ngay từ những ngày đầu, Paul Klipsch đã đưa ra 4 nguyên tắc để làm ra một cặp loa hay và cho đến nay, những nguyên tắc đó vẫn tỏ ra chính xác, không bị lỗi thời chút nào. Các nguyên tắc đó yêu cầu một chiếc loa phải có độ nhạy cao trong khi độ méo tiếng thấp, hướng tính được kiểm soát tốt, độ động lớn và đáp tuyến tần số phẳng. Đó chính là lý do vì sao sau K-Horn, những chiếc loa khác của hãng như La Scala, Cornwall, Forte hay Heresy đều có độ nhạy cực kỳ lớn, lúc nào cũng ở quanh phạm vi 100dB và sử dụng họng kèn cho driver.
Ngày nay, loa có độ nhạy cao không còn là mối quan tâm lớn của audiophile, rất nhiều cặp loa có độ nhạy chỉ khoảng 85 – 86dB. Đó là vì những chiếc ampli có công suất lớn, chất âm sạch và độ bền cao không còn là mặt hàng xa xỉ như thập niên 50 – 60 nữa. Do đó, hầu hết loa cho gia đình được thiết kế mà không cần phải tính đến công suất nhỏ nhất nữa. Tuy nhiên, điều đó không hoàn toàn đúng với các hệ thống âm thanh chuyên nghiệp như loa công cộng hay loa biểu diễn bởi trong một không gian rộng lớn, những chiếc loa đó vẫn cần độ nhạy thật lớn để giảm kích thước cũng như yêu cầu ampli phối ghép cùng. Những chiếc loa của Klipsch chính là những thiết bị tiên phong của ngành công nghiệp audio trước khi ampli công suất lớn trở nên được phổ biến như bây giờ. Ngày nay, các mẫu loa gia đình với độ nhạy cao cũng như các mẫu loa chuyên nghiệp đều ít nhiều chịu ảnh hưởng từ chiếc Klipschorn do Paul Klipsch thiết kế cách đây hơn 70 năm.
Mặc dù có nhiều thay đổi, Klipsch vẫn hướng đến tương lai mà không quên nhìn lại về quá khứ. Di sản và hướng đi tới sự hoàn mỹ từ các tác phẩm buổi ban đầu của Paul Klipsch vẫn là tiêu chuẩn để hãng chế tạo những sản phẩm hiện tại và trong tương lai. Đó là lý do hơn 70 năm đã trôi qua nhưng thương hiệu Klipsch vẫn luôn là huyền thoại của giới audiophile.
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Nguyễn Hào
