Bên cạnh số lượng tính năng mà preamp cung cấp, chất âm của preamp cũng đóng vai trò rất quan trọng. Do đó, quá trình nghe thử để đánh giá preamp là điều không thể thiếu khi lựa chọn sản phẩm.
Nhìn chung, preamp có tác động rất lớn đến hiệu năng trình diễn tổng thể của hệ thống âm thanh. Bất cứ thiết bị nguồn phát nào cũng phải đi qua preamp, do đó hiện tượng méo tiếng hay các đặc điểm phi nhạc tính, dù chỉ ở mức rất nhỏ cũng sẽ thể hiện lên toàn bộ bản nhạc. Ngay cả khi có trong tay thiết bị nguồn phát cực kỳ cao cấp, power-amp với công suất cực mạnh và một cặp loa hoàn hảo, chất âm thu lại vẫn chỉ ở mức dưới trung bình nếu như preamp không đáp ứng được tiêu chuẩn dành cho cả hệ thống. Tuy nói rằng preamp là thiết bị có tác động đến hiệu năng trình diễn, thế nhưng những chiếc preamp tốt nhất lại là những cỗ máy ít để lại dấu ấn về chất âm của mình nhất. Và vì vậy, quá trình nghe thử để đánh giá preamp là điều không thể thiếu khi lựa chọn sản phẩm tốt nhất trong tầm giá mà người mua có thể chi trả.
Đôi khi, giá của preamp không phải lúc nào cũng nói lên chất âm của thiết bị. Có những chiếc preamp giá chỉ vài chục triệu lại có chất âm vượt trội hơn hẳn so với những đối thủ mang mức giá cao hơn gấp 3-4 lần. Nếu lựa chọn kỹ lưỡng, người nghe sẽ không phải bỏ ra quá nhiều tiền chỉ để mua về một sản phẩm có chất âm nhàm chán. Điểm lợi của việc tìm mua preamp là thiết bị này có một vài cách kiểm nghiệm âm khác nhau vốn không thể áp dụng cho các thiết bị khác. Do đó người mua có thể đánh giá preamp chính xác hơn và chọn chiếc tốt nhất trong tầm tiền của mình.
Chúng ta sẽ bắt đầu với kỹ thuật nghe đánh giá cơ bản. Trước hết, người nghe sẽ chơi một bản nhạc trên cùng một hệ thống, chỉ thay đổi preamp được dùng để so sánh. Cần đảm bảo rằng âm lượng của hai cỗ máy này giống nhau. Khi nghe, người nghe cần chú ý đến sự khác biệt giữa các đặc điểm của chất âm, đặc biệt là các đặc tính như sư trong suốt, độ chi tiết khi chơi ở âm lượng thấp, khả năng không gợn hạt, âm trường và cảm giác dễ nghe. Preamp tốt hơn sẽ ít để lại dấu ấn về chất âm của mình hơn. Những vấn đề mà preamp gặp phải nhất thường là khiến âm sắc thô cứng, làm dày âm trường và không tái tạo đủ chi tiết khi chởi mức âm lượng thấp. Khá nhiều preamp, đặc biệt là những preamp bán dẫn giá rẻ thường khiến cho trung âm và âm cao bị thô cứng, có cảm giác chói như tiếng kim loại. Dù rằng độ chi tiết âm nhạc có thể khá ấn tượng, người nghe sẽ nhanh chóng cảm thấy rất mệt mỏi. Nguyên nhân là vì âm cao sẽ trở nên khô hơn, hướng trước nhiều hơn và chói hơn. Tiếng cymbal sẽ mất đi độ sáng tươi của mình, thay vào đó âm thanh nghe như một loạt tiếng ồn trắng. Tiếng âm xuýt của giọng hát (các âm ss và sh) trở nên cực kỳ nổi bật, tiếng violin sẽ bị mỏng và yếu đi. Nhìn chung, các preamp bán dẫn với chất âm tệ sẽ nhấn quá mạnh vào độ sáng của bộ dây và làm mất đi sự phản hồi của hộp cộng hưởng đàn bằng gỗ. Những preamp như vậy cũng làm mất đi sự hài hòa, đa dạng của âm sắc, khiến âm thanh trở nên mỏng hơn và lờ mờ hơn.
Những preamp có chất âm dày sẽ khiến cho âm trường trở nên mờ đục hơn. Phẩm chất trong sáng, rõ ràng không còn nữa, vì vậy các chi tiết ở mức âm lượng thấp và độ rõ nét của âm trường cũng bị giảm đi nhiều. Không gian nơi đặt vị trí các nhạc cụ và giọng hát không còn là không gian 3D với sự rõ ràng nữa. Thay vào đó, tiếng sẽ rất dày, mất đi đô chi tiết và quấn rối vào nhau. Ngay cả những preamp đắt tiền cũng có thể gặp phải vấn đề này.
Preamp tốt sẽ để lại rất ít dấu hiệu về chất âm của mình. Thế nhưng người nghe cũng cần tránh những thiết bị có xu hướng khiến bản thu nào cũng giống nhau về mặt chất âm, cân bằng âm sắc hay cảm nhận về không gian. Những preamp chất lượng tốt sẽ giúp người nghe cảm nhận sự thay đổi về kích thước âm trường, vị trí micro hay thậm chí sự khác biệt giữa các nhạc cụ cùng loại. Xét về khả năng tái hiện chi tiết, preamp cũng rất đa dạng. Những preamp không có khả năng thể hiện chi tiết cao sẽ mất đi vài lớp thông tin ở những khoảng động tĩnh nhất. Khi so sánh preamp, hãy so sánh thử với preamp tốt nhất có trong cửa hàng. Hãy thử xem chiếc preamp tốt nhất có những phẩm chất gì, và các phẩm chất đó có gì khác so với chiếc preamp mà người mua định chọn. Điều này không chỉ giúp người dùng tạo ra cho mình điểm tham chiếu khi lựa chọn preamp mà còn giúp họ nâng trình độ nghe đánh giá. Càng trải nghiệm nhiều sản phẩm bao nhiêu, khả năng nghe đánh giá của họ sẽ càng tốt bấy nhiêu.
(Hết kỳ 1)
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Lựa chọn công suất ampli phù hợp với loa
Nguyễn Hào
