Một trong những công đoạn quan trọng nhất để làm nên bản thu là quá trình thu âm, và quá trình này cũng có tác động không nhỏ đến chất lượng bản thu.
Về mặt lý thuyết, tất cả những gì chúng ta cần để tạo ra một bản ghi âm stereo chất lượng là hai microphone, một cho kênh bên trái và một cho kênh bên phải, hai ampli cho micro cùng một thiết bị ghi âm stereo. Quá trình lắp đặt thiết bị để ghi âm rất đa dạng, có thể chỉ cần đơn giản chỉ có vậy, nhưng cũng có thể phức tạp với hàng trăm micro, hàng trăm ampli micro, bộ xử lý tín hiệu, console mix âm thanh đa kênh, thiết bị ghi âm multitrack, các bộ xử lý hiệu ứng, reverb nhân tạo, kéo theo đó là nhiều công đoạn thu âm khác nhau, biên tập, chỉnh sửa khác nhau. Thế nhưng trong lĩnh vực này, ít hơn chưa hẳn đã là không tốt. Ngay cả những thiết bị audio cao cấp nhất cũng phần nào làm suy hao tín hiệu, có thể không quá ảnh hưởng đến một bản thu chất lượng. Thế nhưng, những suy hao nhỏ như thế cứ cộng dồn lại qua từng thiết bị sẽ tạo thành suy hao lớn, đem đến ảnh hưởng cực kỳ rõ rệt.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần nguồn cấp điện cho từng rất thiết bị. Nhiều người thường bỏ qua, không thực sự chú ý đến vấn đề này, nhưng thực ra quá trình khuếch đại dòng điện là điều biến lại nguồn cấp dòng một chiều tỉ lệ thuận với tín hiệu âm thanh. Do đó, nguồn cấp điện thực sự có vai trò rất quan trọng trong việc tái tạo lại tín hiệu một cách chính xác, và để làm được điều đó, dòng điện xoay chiều cấp cho nó cũng cần phải “sạch” và ổn định, như thế khi chuyển sang dòng một chiều mới có thể đảm bảo được các yêu cầu trên. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, dòng điện xoay chiều đưa đến từng hộ gia đình không đáp ứng được các yêu cầu này. Chúng dễ bị nhiễu, hiệu điện thế không đủ như thông số đã được công bố, dòng điện hay tăng giảm đột ngột, bất thường là hiện tượng thường xuyên xảy ra, dẫn đến hậu quả là thiết bị âm thanh không được “nuôi” bởi một dòng điện mạnh và đủ điện áp. Chưa kể, một loạt các thiết bị điện tử xuất hiện trong điện lưới cũng như các nhiễu RFI, EMI từ các thiết bị phát sóng không dây càng khiến tình hình này trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, sự xuất hiện của các thiết bị lọc điện, biến áp cách ly ngày càng trở nên cần thiết, thậm chí là một phần không thể thiếu để có thể đảm bảo được nguồn điện sạch được cấp cho các thiết bị âm thanh. Thậm chí, những studio có khả năng tài chính còn xây dựng hệ thống cấp điện cách ly, hoàn toàn thoát khỏi mạng điện lưới gia dụng thông thường. Các studio này sử dụng những nguồn như ắc quy với công suất hoạt động cực lớn, có thể chạy trong nhiều giờ và dĩ nhiên, chi phí cũng cực kỳ đắt đỏ.
Các thiết bị âm thanh analog cũng đòi hỏi phải có nguồn điện riêng. Những cỗ máy như máy chạy băng master, mâm đĩa than, motor cắt đĩa ghi âm với bộ nguồn độc lập cũng sẽ được cách li hoàn toàn khỏi các thiết bị trong hệ thống. Những thiết bị như đèn, quạt, điều hòa, hệ thống thông gió hay tủ lạnh vẫn sử dụng mạng điện lưới gia đình, bởi lẽ chúng đòi hỏi công suất khá lớn và bên cạnh đó, không thực sự quá quan trọng. Việc duy nhất chúng ta cần quan tâm chính là cần phải lọc bỏ các nhiễu EMI / RFI, đồng thời xử lý đường tiếp địa để tránh hiện tượng vòng lặp tiếp địa. Nếu chú ý vào hệ thống âm thanh, chúng ta sẽ thấy một điểm khá thú vị, đó là hệ thống dây dẫn của chúng sẽ là dây dẫn âm / dương thay vì dây nóng / dây nguội. Như vậy, dòng điện trong hệ thống mang điện áp giống nhau nhưng cực của chúng lại trái dấu nhau.
Trong các phòng nghe gia đình, việc xử lý dòng điện có phần đơn giản hơn so với studio vì yêu cầu về dòng điện thường rất khiêm tốn, số lượng thiết bị cũng không quá nhiều, khoảng cách giữa các thiết bị cũng ngắn (các thiết bị thường được đặt chung trong một căn phòng). Bên cạnh đó, lựa chọn các máy lọc nguồn / máy phát điện lại / tiếp địa ảo cũng rất đa dạng, với nhiều mức giá thành khác nhau.
Bên cạnh đó, bản thân thiết bị thu âm cũng có những hạn chế riêng của mình, bất kể đó là thiết bị cơ học (máy cắt đĩa), sử dụng từ trường (máy chạy băng từ) hay là digital (thiết bị chuyển tín hiệu analog sang digital ADC). Có rất nhiều vấn đề tác động, ảnh hưởng đến độ chính xác, từ đó dẫn đến nhiều kỹ thuật thu âm khác nhau. Thế nhưng, đó là một câu chuyện khác, đủ sức để viết thành một cuốn sách hoàn chỉnh.
(Hết phần 2)
Bạn có thể xem thêm phần khác tại đây
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Những cặp loa có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử 2
Nguyễn Hào
