Chúng ta đã thấy rằng bản thu thể hiện chất âm như thế nào phụ thuộc cả vào yếu tố âm thanh ngoài đời thực cũng như quá trình thu âm. Thế nhưng, suy cho cùng yếu tố con người vẫn là quan trọng nhất.
Nếu có cơ hội được sử dụng thử những thiết bị ghi âm chuyên nghiệp với chất lượng tốt nhất, so sánh cẩn thận giữa các nguồn tín hiệu và âm thanh được tái tạo lại trên những cặp loa monitor chất lượng cao nhất, bất cứ ai cũng sẽ nhận ra rằng trên đời này không có một thiết bị hay một công nghệ thu âm nào trung thực đúng nghĩa, đem đến chất âm giống như ở ngoài đời thực. Bất cứ thiết bị hay công nghệ nào được sử dụng cũng sẽ có mức độ ảnh hưởng nhất định đến tín hiệu, cả về các số liệu đo được cũng như những gì nghe được. Những thiết bị có chất âm tốt hơn thực chất là những thiết bị thể hiện sự ảnh hưởng đến tín hiệu ít cảm nhận được hơn mà thôi.
Vì lý do này mà rất nhiều kỹ sư thu âm chuyên nghiệp thường chỉ sử dụng một thiết bị ghi âm duy nhất, cố gắng tránh sử dụng công đoạn thu âm lại hoặc trộn âm. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể đạt được khi mà người nghệ sĩ biểu diễn có thể thể hiện bản nhạc một cách hoàn hảo, giống như những gì mà họ đã từng làm ở các studio hàng chục năm về trước. Tất nhiên, điều này cũng sẽ khiến bất cứ lỗi nhỏ nhặt nào cũng bị lộ ra khá rõ ràng. Do đó mỗi lần thu âm, các thiết bị tốt nhất phải được sử dụng và tất cả đều được kiểm soát bởi một kỹ sư thu âm giỏi. Người này sẽ phải bám sát từng hoạt động của các nghệ sĩ và đảm bảo mọi thứ đều theo đúng dự định để có thể thu lại được những khoảnh khắc ấn tượng nhất vào bản thu.
Sự phát triển của công nghệ thu âm kể từ sau năm 1930 không phải lúc nào cũng tập trung vào tái hiện một cách chính xác những điều kỳ diệu của màn trình diễn. Chẳng hạn, thông thường người ta sẽ sử dụng hai bản thu âm (trên đĩa) của một bài phát biểu chính trị được ghi lại trên hai mâm đĩa than khác nhau, với một bộ mixer. Một bản thu được phát lại hoàn chỉnh trong khi bản còn lại được xử lý với kỹ thuật “cue”, tức chặn đĩa lại không cho quay tiếp trong khi kim vẫn đang ở trên đĩa. Do đó, người điều khiển có thể bỏ qua một vài từ hoặc câu bằng cách chuyển sang bản ghi bị chặn vào đúng thời điểm và tắt bản thu đầu tiên đi, từ đấy thay đổi thông điệp được truyền tải để phục vụ các yêu cầu tuyên truyền chính trị.
Trong suốt giai đoạn thế chiến thứ hai, nước Đức đã phát minh ra băng từ – một phương tiện lưu trữ dưới dạng một lớp film nhựa mỏng có phủ lớp hạt từ tính, và cắt thành dải dài và hẹp. Họ kết hợp nó với công nghệ DC bias để từ đó tạo ra hệ thống thu âm với chất lượng âm thanh tốt, đồng thời cho phép chỉnh sửa, can thiệp hiệu quả hơn. Băng từ có thể cắt bằng dao, đồng một đoạn băng khác có thể dán thêm vào ở bất cứ chỗ nào cần thiết, cực kỳ phù hợp cho việc tuyên truyền thông qua cắt ghép, chỉnh sửa thoại của bất cứ chính trị gia nào.
Tất nhiên, các công đoạn chỉnh sửa, biên tập phức tạp không thực sự cần thiết nếu như sửa lại một bản thu âm vốn đã có chất lượng khá tốt. Tương tự như vậy, công nghệ thu âm multitrack không được sử dụng trong trường hợp một nhóm nghệ sĩ biểu diễn phối hợp ăn ý với nhau, reverb nhân tạo không được phát minh nếu như âm thanh ở nơi thực hiện thu âm đã có đặc tính vang tự nhiên rất tuyệt vời, hay autotune cũng chẳng còn có đất thể hiện nếu như bản thân giọng hát của ca sĩ đã cực kỳ tốt rồi. Trong những trường hợp như vậy, bất cứ sự chỉnh sửa nào cũng sẽ làm hỏng đi thần thái đáng lẽ nên có của bản thu.
Khi mà ranh giới giữa nhạc sĩ, người hòa âm phối khí, nghệ sĩ biểu diễn và kỹ sư ngày càng mờ nhạt, cũng như chẳng còn sự cách biệt giữa các nhạc cụ truyền thống với synthesizer, phần mềm hay thậm chí các thiết bị dùng để thu âm / chơi nhạc, đồng thời công nghệ cũng cho phép bất cứ ai chỉnh sửa, biên tập một bản nhạc theo đúng ý mình, nhiều người dễ quên đi những quy tắc cơ bản cần được áp dụng dù ở bất cứ thể loại nhạc nào, nhạc cụ nào hay khi sử dụng công nghệ thu âm nào.
Trên thực tế, âm thanh của một bản thu âm vẫn là do sáng tác của nhạc sĩ, cách hòa âm phối khí, khả năng biểu diễn, nhạc cụ, đặc tính âm học của không gian biểu diễn quyết định. Điều duy nhất mà các kỹ sư thu âm và các thiết bị thu âm nên làm chỉ là cố gắng thu hết được những chi tiết hay nhất của màn trình diễn đó mà thôi.
Bạn có thể xem thêm phần khác tại đây
Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây
Những cặp loa có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử 2
Nguyễn Hào
