Có hai loại hệ thống music server là hệ thống chuyên dụng (turnkey) và hệ thống từ máy tính. Trong loạt bài riêng này, chúng ta chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về loại music server đầu tiên.
Turnkey music server là một hệ thống music server chuyên dụng, đã được lắp đặt và thiết lập sẵn. Việc duy nhất người dùng cần làm chỉ là đưa nhạc vào và chơi. Về bản chất, turnkey music server cũng là một máy tính, nhưng nó đã được thiết kế lại chỉ để thực hiện duy nhất chức năng music server cho người sử dụng. Ở những hệ thống được thiết kế tốt, giao diện máy tính quen thuộc sẽ được thay thế bằng một hệ thống điều khiển để phù hợp với hệ thống, từ đó thuận tiện hơn cho việc quản lý thư viện. Trên thực tế, một phần không nhỏ số tiền mà người dùng bỏ ra để mua một hệ thống turnkey chính là phần mềm khiến cho việc sử dụng trở nên dễ dàng hơn.
Với các hệ thống turnkey, người dùng không cần phải lo về chuyện cài đặt, thiết lập các phần mềm quản lý nhạc, hay lo đến việc truy cập và hệ điều hành và đảm bảo mọi thiết lập đều chuẩn xác, hoặc dành thời gian nói chuyện với tư vấn kỹ thuật để đảm bảo tất cả đều ổn. Bởi lẽ, chúng đều đã được thiết lập sẵn trước khi đến tay người nghe.
Một thiết bị music server của Meridian Audio
Hầu hết các hệ thống turnkey, giống như ở hình trên, sẽ có một màn hình cảm hứng cùng một hộp chứa phần cứng của máy tính, trong đó bao gồm cả ổ cứng để lưu trữ nhạc. Ngày nay các hệ thống turnkey còn được thiết kế tinh vi hơn, sử dụng chính màn hình cảm ứng của điện thoại hay tablet để thực hiện cùng các chức năng.
Khi bật hệ thống lên, người dùng có thể thấy toàn bộ thư viện nhạc sẽ hiện ra, xếp xeo thứ tự bảng chữ cái với các tiêu chí phụ như album, tên ca sĩ, đều có hình cover của album đi kèm. Người dùng có thể lướt thủ công qua các trang để tìm kiếm, hoặc gõ tên vào ô tìm kiếm để thực hiện nhanh hơn. Các music server còn đáng nễ hơn ở chỗ khi bấm vào hình cover của album, màn hình sẽ hiện ra các thông tin liên quan đến bản thu như tên tác giả, tên ca sĩ, số lượng và thứ tự của các track. Người dùng có thể tự tạo playlist của riêng mình, với bài hát lấy từ một số track của nhiều album khác nhau hoặc đưa cả album vào playlist.
Phương pháp chọn nhạc để phát này tiện lợi hơn rất nhiều so với việc chọn đĩa từ trên giá, lấy ra khỏi hộp rồi đưa vào đầu CD. Hầu hết mọi người đều có một kho lưu trữ nhạc quá lớn và đôi lúc chúng ta còn không biết rõ mình muốn nghe gì. Trong trường hợp như vậy, hãy lựa chọn thể loại nhạc và nhìn lướt qua một lượt các bản nhạc xuất hiện trong thể loại đó. Các tính năng khác mà music server mang lại còn có cả tìm kiếm bài hát dựa trên nhạc sĩ, album hay theo tên. Thư việc nhạc cũng có thể được hiển thị thông qua định dạng file và chất lượng, chẳng hạn như FLAC, PCM, WAV hay 16-bit / 44.1kHz, 24-bit / 192kHz. Music server luôn yêu cầu phải có kết nối internet. Khi đưa đĩa CD vào để sao chép, hệ thống sẽ tải luôn cả artwork, cover và metadata từ trên mạng về. Bên cạnh những thông tin truyền thống (credit, thời lượng, ngày phát hành…) một số thông tin ngoài lề liên quan đến album hoặc nhạc sĩ, ca sĩ cũng sẽ được đưa vào metadata.
Có một vài cách để đưa nhạc vào một hệ thống turnkey. Cách thứ nhất đơn giản nhất, đó là đưa từng đĩa CD vào ổ đọc của music server. Mỗi đĩa thường mất khoảng 8 phút và nếu như người nghe có một bộ sưu tập đồ sộ, đó sẽ là một công việc khá mệt mỏi. Một vài công ty cung cấp lựa chọn nạp sẵn nhạc trên music server cho người nghe với một khoản phí nho nhỏ. Lựa chọn này thường rẻ và tiện lợi hơn nhiều so với việc tự mua đĩa và sao chép nhạc.
Người dùng cũng có thể gửi đĩa CD và ổ cứng đến một công ty hoặc một cửa hàng và nhờ họ sao lại đĩa lên ổ cứng. Bất kể giải pháp đưa ra là gì thì việc đưa được toàn bộ bộ sưu tập đĩa lên ổ cứng cũng khá quan trọng, vì nó sẽ giúp trải nghiệm của người nghe phần nào trở nên trọn vẹn hơn.
Với xu hướng âm thanh đa phòng cùng online streaming hiện nay, người dùng có thể lựa chọn truyền nhạc online từ một nền tảng như Spotify hay Tidal đến music server. Ngoài ra, họ có thể phát nhạc không chỉ ở hệ thống chính mà còn qua các hệ thống audio khác trong nhà thông qua kết nối Wi-Fi hay kết nối Ethernet. Ngoài ra, các hệ thống music server không chỉ đảm nhiệm vai trò của nguồn phát mà còn có thể thay thế các DAC chuyên dụng và chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chúng ở trong kỳ sau của loạt bài viết.
(Hết phần 1)
Tìm hiểu về Music Server: Các hệ thống chuyên dụng (phần 2)
Bạn có thể tham khảo sản phẩm khác tại đây
Lịch sử hình thành thương hiệu Audio Research
Nguyễn Hào
